Een jaarkalender is meestal een eenvoudig overzicht, waarop in een enkele blik het hele jaar te zien is. Je kunt binnen een paar seconden alle maanden zien, en de weken. Meestal worden alle data met alleen het dag-cijfer genoteerd, zodat het niet veel ruimte inneemt, en dagen simpel omcirkeld kunnen worden. Het is een hulpstuk dat, helemaal binnen bepaalde kringen, zeer veelvuldig gebruikt wordt.
Gebruik jaarkalenders
Zowel bedrijven als particulieren maken gebruik van jaarkalenders. Bij bedrijven is hij vaak te vinden aan de muur, op een prikbord, of in de buurt van een vergaderscherm. Zo kunnen medewerkers gelijk zien wanneer bijvoorbeeld iets klaar moet zijn, of hebben ze de stimulans van het uitzien naar een vrije dag of vakantie. Binnen particuliere woningen is hij vaak te vinden op plekken zoals de koelkast, bij het toilet of naast de oven. Het is te stellen dat ze bijna altijd op plaatsen hangen waar minstens iedere dag naar gekeken wordt. Het is per slot van rekening bedoeld als hulpstuk en geheugensteuntje. De kalender wordt gebruikt voor deadlines en belangrijke dagen, en in privégebruik zeer regelmatig om verjaardagen te onthouden.
Jaarkalenders
Er zijn duidelijke kaders, om zo de maanden apart te zetten. Vervolgens staan de dagen op een vaste volgorde en de weekenddagen krijgen vaak een andere kleur dan de rest van de kalender, zodat ook de weekenden er visueel uitspringen. Iedere week is voorzien van het juiste weeknummer. Dit wordt allemaal zo ontworpen om handig en makkelijk bruikbaar te zijn, en om doelen en deadlines snel te kunnen stellen. Ook zijn speciale dagen regelmatig al apart gezet, bijvoorbeeld door een cirkeltje om de datum. Alles om efficiënt en snel gebruik te kunnen maken van het overzicht. Omdat het items zijn die het hele jaar op hun zichtbare plaats blijven, is het wenselijk dat deze een aantrekkelijk uiterlijk heeft. Hierin is zeer veel te kiezen, en ook kunnen er bijvoorbeeld stimulerende, grappige, geruststellende of prikkelende teksten op staan.
Jaarkalenders voor planner
Ook zijn er jaarkalender met wat meer ruimte bij iedere dag. Deze variant heeft wat meer weg van een planner, en kan handig zijn wanneer er iets bij een dag geschreven dient te worden. Dit is dus een soort combinatie tussen een kalender en een agenda. Een snel overzicht, met net iets meer ruimte voor achtergrondinformatie, maar niet te veel, zodat het wel in één blik te overzien blijft.
Reclame jaarkalenders
Er zijn veel soorten ontwerp, en vaak werden jaarkalenders gebruikt om als reclamemiddel.
Het is een vrij simpel te maken product, en vergt niet veel moeite of onkosten om ze persoonlijk te maken, of te voorzien van bijvoorbeeld een bedrijfslogo. Dit was een verstandige manier van reclame maken, helemaal wanneer het eindproduct ergens aan een muur kwam te hangen, en zo veel bekeken werd. Tegenwoordig echter, wordt er veel meer gebruik gemaakt van de online-varianten in plaats van de papieren versie. Op deze manier is de informatie altijd en overal beschikbaar.
Tijd bepalen zonder klok of kalender
Vanaf het begin is er vanuit mensen de behoefte om tijd in te kaderen. Het is aannemelijk te denken dat het creëren van een vastgesteld tijdsschema begonnen is toen men bepaalde dagen wilde herdenken, bijvoorbeeld religieuze aangelegenheden. Eerst gebeurde het bepalen van tijd aan de hand van de stand van zon, maan en sterren. Er zijn specialisten die hier nog steeds veelvoudig en zeer nauwkeurig gebruik van maken. Ook vroeger waren er bepaalde mensen aangewezen om bijvoorbeeld de stand van de maan in de gaten te houden, om zo te kunnen bepalen wanneer iets weer ging gebeuren. Wat later in de ontwikkeling van de beschaving werden er zonnewijzers ontwikkeld. Zo werd een nauwkeuriger idee van tijd toegankelijk voor een veel grotere groep mensen. Voor de meeste mensen in de moderne tijd, is tijd bepalen simpelweg het aflezen van de klok. Dit is ook een logische ontwikkelen, mensen zijn nu afhankelijk van klokken. De klok loopt sinds een lange tijd dan ook vrijwel gelijk met de seizoenen, mede door schrikkeldagen.
Andere kalenders
Naast de wereldwijde gestandaardiseerde kalender, zijn er verschillende andere versies.
Bijvoorbeeld de Joodse of Hebreeuwse kalender, de Chinese, de Hindoe en de islamitische kalender. Deze kalenders rekenen met andere jaartallen dan de eerstgenoemde kalender. Ook zijn er andere feestdagen op genoemde variaties te vinden. Dit is makkelijk te verklaren, dat komt namelijk door het feit dat veel feestdagen gekoppeld zijn aan religieuze of spirituele aangelegenheden. Zo is een belangrijke dag voor de een, een nietszeggende voor de ander. Hoewel sommige feestdagen zeer dominant aanwezig zijn in bepaalde culturen, zijn er ook personen die totaal andere dagen feestelijk vieren.