Een feestdag, of ook wel gedenkdag, is een dag waarop een samenleving of een gedeelte daarvan, een historisch feit of een gebeurtenis herdenkt. Wanneer ze erkent zijn door de regering, en dus vastgelegd in de wet, is het een wettelijke of officiële feestdag. Dit is meestal ook een nationale vrij dag, en op veel van deze dagen zijn de meeste mensen vrij, terwijl ze wel doorbetaald krijgen. Echter is dit wel afhankelijk per werkgever, omdat dit niet wettelijk vastgelegd is. Wanner er wel gewerkt moet worden, krijgen werknemers vaak wel extra betaald, door middel van toeslagen, op een erkende feestdag.
Wanneer een nationale feestdag op een zondag valt, waarop de meerderheid al vrij is, krijgen ze vanuit veel bedrijven een compensatiedag. Dit betekent dat de medewerker alsnog de uren vrij krijgt, op een ander moment en wel krijgt doorbetaald. Wanneer een nationale feestdag op een dinsdag of donderdag valt, krijgen veel mensen een dag extra vrij, zodat er een lang weekend vrij ontstaat.
Nationale feestdagen van Nederland
Nederland heeft twee nationale feestdagen. Koningsdag, dat 27 april gevierd wordt, is een dag die dient als eerbetoon voor het staatshoofd, en dat is momenteel de koning. Eerder had deze viering de naam Koninginnedag, en ook daarvoor heette het Prinsessedag. Bevrijdingsdag, dat gevierd wordt op 5 mei, herdenkt de bevrijding van de Duitse bezetting in Nederland. Sinds 1990 is 5 mei een officiële feestdag, daarvoor werd het enkel iedere vijf jaar herdacht.
Algemeen erkende feestdagen in Nederland
De nationale feestdagen vallen hieronder, maar er zijn er meer. Het is verschillend per land en per religie, welke feestdag wel of niet erkend is, en dus wel of niet gevierd wordt. Ook de invulling die gegeven wordt aan een feestdag, kan erg verschillen. Hieronder staan de dagen die in Nederland gevierd worden.
Nieuwjaardag
Nieuwjaarsdag, de eerste dag van het nieuwe jaar, de eerste dag van Januari. Dit is een westerse feestdag, waarop mensen elkaar gelukwensen geven. Ook hebben mensen vaak goede voornemens, dit zijn plannen om bepaalde zaken beter te doen in het nieuwe jaar.
Goede vrijdag
Dit is de vrijdag voor Pasen. Op deze dag word de kruisiging van Jezus door christenen herdacht. De naam is zo gekozen, omdat er op deze dag herdacht wordt dat Jezus zich opofferde, zodat er vergeving van zonden mogelijk is. In Nederland is dit geen algemeen erkende feestdag, maar is hier wel aan gelijkgesteld. Deze feestdag heeft niet ieder jaar dezelfde datum, maar wordt altijd drie dagen voor Pasen gevierd.
Eerste en tweede paasdag
Op deze dagen wordt herdacht door christenen dat Jezus opstond uit de dood, op de derde dag na de kruisiging. In de loop der jaren is dit ook een seculier feest geworden, wat zoveel betekend dat het door zowel gelovige als non-gelovige mensen gevierd wordt.
De datum van Pasen is wisselend, deze eerste gedenkdag valt op de eerste zondag na de volle maan, in de lente. En de tweede vanzelfsprekend op de maandag erna.
Hemelvaartsdag
Deze dag valt op de 40e dag vanaf de opstanding van Jezus, dit is 39 dagen na eerste Paasdag. Deze gedenkdag valt in Nederland altijd op een donderdag. Op deze dag wordt herdacht dat Jezus naar de hemel terug ging.
Eerste en tweede pinksterdag
Op deze dagen wordt herdacht dat de uitstorting van de Heilige Geest plaatsvond. Binnen de christelijke traditie wordt dit gezien als het begin van de christelijke kerk.
Deze feestdagen zijn tien dagen na Hemelvaartsdag.
Eerste en tweede kerstdag
Deze dagen vallen altijd op 25 en 26 december. Tijdens dit feest wordt herdacht dat Jezus geboren is op aarde. Dit feest is ook een groots seculier feest, en wordt bijna overal ter wereld gevierd.
Overige feestdagen
Naast bovengenoemde dagen, zijn er in Nederland nog feestdagen die door een kleinere groep gevierd worden. Dit zijn dagen die over het algemeen niet aan een religie gelinkt zijn.
Valentijnsdag, een dag waarop geliefde extra aandacht aan elkaar geven. Dit is altijd op 14 februari. Carnaval, een feest voorafgaand aan de vastentijd. De datum van dit feest wisselt.
De dag van de arbeid, dit is altijd op 1 mei. Dit is een feest van meerdere arbeidersbewegingen.
Vader- en Moederdag, dit zijn dagen waarop of de vader of de moeder in het zonnetje gezet wordt door het kind, of de kinderen. Moederdag is altijd de tweede zondag van mei, en Vaderdag de derde zondag van juni. Prinsjesdag is altijd op de derde dinsdag van september. Op deze dag wordt de troonrede voorgedragen, door het zittende staatshoofd. Dierendag valt altijd op 4 oktober. Op deze dag krijgen dieren wereldwijd speciale aandacht. Sinterklaas wordt ieder jaar op 5 december gevierd. Dit is een traditioneel kinderfeest. Koninkrijks- en Naturalisatie dag is altijd op 15 december. Dit is een feest waarbij het tekenen van het Nederlandse statuur herdacht wordt, en ook is het een bekroning op de inburgering.
Verder zijn er ook nog lokale feestdagen, waar een significant kleiner gebied aan mee doet. Een voorbeeld hiervan is Driekoningen, Sint-Maarten en Ketikoti.